Από την τροφική δηλητηρίαση μέχρι τη νεφρική ανεπάρκεια: Η κατανάλωση άγριων μανιταριών κρύβει κινδύνους ακόμη και για τους πιο έμπειρους και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές, ακόμη και απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές, όταν τα είδη τους δεν έχουν αναγνωριστεί με απόλυτη βεβαιότητα. Τελευταίο περιστατικό, το ζευγάρι που δηλητηριάστηκε στην Πέλλα.
Ειδικά όταν τα βρώσιμα και δηλητηριώδη είδη μοιάζουν εξωτερικά, η ταυτοποίησή τους είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: τα θανατηφόρα μανιτάρια που περιέχουν αμανοτοξίνες, τα οποία μοιάζουν με κοινά “λευκά” βρώσιμα μανιτάρια, αλλά μπορούν να προκαλέσουν οξεία ηπατική ανεπάρκεια, μία από τις σοβαρότερες μορφές τροφικής δηλητηρίασης.
Οι αμανοτοξίνες προσβάλλουν κυρίως το ήπαρ, αλλά και τα νεφρά και άλλους ιστούς.
Ο μηχανισμός δράσης τους βασίζεται στην αναστολή ενός ενζύμου, το οποίο είναι απαραίτητο για τη σύνθεση πρωτεϊνών μέσα στα κύτταρα. Χωρίς αυτή τη διαδικασία, τα ηπατικά κύτταρα καταστρέφονται.
Αγωνία για το ζευγάρι με ηπατική ανεπάρκεια, έφαγε δηλητηριώδη μανιτάρια – Στην Ιταλία για μεταμόσχευση
Τα τέσσερα στάδια της δηλητηρίασης από μανιτάρια
Η δηλητηρίαση από αμανοτοξίνες εξελίσσεται σε τέσσερις χαρακτηριστικές φάσεις, πολλές από τις οποίες μπορεί να μπερδέψουν αυτόν που τα κατανάλωσε και να καθυστερήσουν την αναζήτηση βοήθειας.
– Στην αρχή μπορεί να μην εμφανίζονται συμπτώματα, την ώρα που η ηπατική βλάβη έχει ήδη ξεκινήσει. Η απουσία ενδείξεων κάνει αυτή τη φάση ιδιαίτερα επικίνδυνη, καθώς ο ασθενής νομίζει ότι είναι καλά.
– Εμφανίζονται έντονη διάρροια, εμετοί, κοιλιακό άλγος και αφυδάτωση. Πολλοί πάνε στο νοσοκομείο, υποψιαζόμενοι τροφική δηλητηρίαση.
– Προσωρινή βελτίωση: Τα συμπτώματα υποχωρούν για 12–24 ώρες, δημιουργώντας λανθασμένη αίσθηση ανάρρωσης. Ωστόσο, στο παρασκήνιο η καταστροφή των ηπατικών κυττάρων συνεχίζεται με ταχύ ρυθμό.
– Οξεία ηπατική ανεπάρκεια: Εμφανίζονται ίκτερος, διαταραχές πήξης, υπογλυκαιμία και νευρολογικά συμπτώματα. Σε πολλές περιπτώσεις απαιτείται νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας και ενδεχομένως μεταμόσχευση ήπατος.
Η εξέλιξη της δηλητηρίασης μπορεί να είναι ταχύτατη και η έγκαιρη αντιμετώπιση αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες επιβίωσης. Οι ειδικοί συνιστούν αν έχουμε καταναλώσει άγριο μανιτάρι και δεν είστε βέβαιοι για την προέλευσή του, να απευθυνθούμε για γιατρό, ακόμη κι αν δεν υπάρχουν συμπτώματα.
Η οικογένεια μανιταριών “Αμανίτες” είναι διαδεδομένη στην Ελλάδα, έχει υψηλά επίπεδα τοξίνης και είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και μισό μανιτάρι μπορεί να οδηγήσει έναν άνθρωπο στον θάνατο. Δεν πρέπει καν να τοποθετείται στο ίδιο καλάθι με άλλα, καθώς ούτε το μαγείρεμα ούτε η κατάψυξη μειώνουν τις τοξικές ιδιότητες.
Όπως τονίζουν οι ειδικοί, ακόμη και έμπειροι συλλέκτες μπορεί να κάνουν λάθος και η αναγνώριση είναι μια επιστημονική διαδικασία που απαιτεί γνώση και εμπειρία.
