Οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο διαβεβαιώνουν ότι τα αποθέματα τροφίμων τους είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα. Ωστόσο, ο πόλεμος στην Ουκρανία διαμορφώνει μια νέα πραγματικότητα, με μόνο μερικές χώρες να είναι σε ετοιμότητα να αντιμετωπίσουν ελλείψεις σε σιτηρά.
Για σημαντικά δημητριακά, όπως το σιτάρι και το καλαμπόκι, η παγκόσμια αναλογία αποθεμάτων προς χρήση – ένα μέτρο των αποθεμάτων ως ποσοστό της ετήσιας ζήτησης – θα βρίσκεται στο 29% στο τέλος του χρόνου, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ. Το ποσοστό είναι χαμηλότερο από ό,τι πριν από την πανδημία, αν και δεν είναι ανησυχητικό.
Το ζήτημα είναι ότι οι χώρες με τα μεγαλύτερα μερίδια τροφίμων στις αποθήκες τους είναι μετρημένες στα δάκτυλα. Το υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ υπολογίζει ότι η Κίνα διαθέτει τα μισά αποθέματα του κόσμου σε σιτάρι και το 70% του καλαμποκιού.
Μετά από πέντε συνεχόμενες σοδειές-ρεκόρ, η Ινδία έχει σχεδόν το 1/10 των παγκόσμιων αποθεμάτων σιταριού. Οι ΗΠΑ κατέχουν το 6% και το 12% των παγκόσμιων αποθεμάτων σιταριού και καλαμποκιού, αντίστοιχα.
Το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των τροφίμων του πλανήτη βρίσκονται μόνο σε λίγες χώρες φανερώνει και ότι όλες μαζί οι χώρες της Βόρειας Αφρικής, οι οποίες είναι εξαρτημένες από την εισαγωγή σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα, διαθέτουν μόνο το 5% των παγκόσμιων αποθεμάτων σιταριού.
Με τα μεγαλύτερα αποθέματα στον κόσμο, η Κίνα είναι η καλύτερα προετοιμασμένη χώρα σε περίπτωση παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης. Από το 2008, το Πεκίνο έχει δώσει προτεραιότητα στην επισιτιστική ασφάλεια και έχει χτίσει τα τεράστια αποθέματά του.
Με την πανδημία του κορωνοϊού, η Κίνα αύξησε ακόμη περισσότερο τις εισαγωγές τροφίμων. Το 2020, αγόρασε 26% παραπάνω σιτηρά και σπόρους ελαίων σε σχέση με το 2019. Οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 11% ακόμη το 2021 και συνεχίζουν να ανεβαίνουν τους πρώτους μήνες του 2022.
Οι χώρες που έχουν υψηλά αποθέματα μπορούν να αποφύγουν τις αυξήσεις τιμών που έχει φέρει η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Έτσι, οι πολίτες θα προφυλαχτούν από τον πληθωρισμό και τις ανατιμήσεις στα τρόφιμα.
Οι διαφορές, όμως, μεταξύ των χωρών είναι τεράστιες. Η Κίνα ανακοίνωσε στα τέλη του 2021 ότι έχει επάρκεια σιταριού για άλλους 18 μήνες. Μάλιστα, οι τιμές στο σούπερ μάρκετ έχουν πέσει κατά 3,9% τον φετινό Φεβρουάριο σε σχέση με πέρσι.
Αντίθετα, η Αίγυπτος έχει αποθέματα για μόλις 4,5 μήνες και χώρες, όπως η Σομαλία και το Μπενίν, βλέπουν τις προμήθειες τροφίμων τους να εξαντλούνται. Στη συντριπτική πλειονότητα των χωρών παγκοσμίως, τα αγαθά στο σούπερ μάρκετ έχουν ακριβύνει.
Στον μύθο του Αισώπου, το τζιτζίκι τραγουδούσε το καλοκαίρι και τον χειμώνα πέθανε από την πείνα, ενώ το εργατικό μυρμήγκι είχε επάρκεια τροφίμων. Μετά από τα συνεχόμενα σοκ της πανδημίας και του πολέμου, πολλές χώρες ίσως επιλέξουν να ακολουθήσουν το παράδειγμα του μυρμηγκιού.