Για ένα νέο στέλεχος του ιού της γρίπης που προκαλεί βαρύτερη νόσηση και αυξημένη διασπορά ανησυχούν οι επιστήμονες. Η γρίπη 2025 – 2026 φαίνεται να έχει διαφορές από τα προηγούμενα χρόνια. Η γρίπη στο νότιο ημισφαίριο φέτος ξεκίνησε νωρίτερα απ’ ό,τι συνήθως, με αρκετές χώρες να αναφέρουν έντονη κυκλοφορία του ιού. Αυτό αποτελεί «προειδοποιητικό μήνυμα», καθώς η εποχικότητα εκεί συχνά προλέγει τι θα συμβεί στο βόρειο ημισφαίριο.
Τα ευρωπαϊκά παρατηρητήρια λοιμωδών νοσημάτων και γρίπης, προσθέτουν ακόμη μία ανησυχητική πληροφορία. Την αυξημένη διασπορά του νέου υποκλάδου Κ, υπότυπου της γρίπης Α(Η3Ν2).
Στην Ευρώπη, η τελευταία επιδημιολογική έκθεση του ECDC, κατέγραψε 354.455 εργαστηριακά επιβεβαιωμένες περιπτώσεις γρίπης, με τον τύπο Α να κυριαρχεί και περίπου το 40% των δειγμάτων να αφορούν τον υποτύπο H3.
Πάνω από το 99% των ταυτοποιημένων δειγμάτων H3N2, ανήκαν στο clade 2a.3a.1 (J), δηλαδή στο «οικογενειακό δέντρο» όπου υπάγεται και ο υποκλάδος Κ.
Αυτό το νέο στοιχείο έχει αρχίσει να ανησυχεί τους επιδημιολόγους και δεν αφορά μόνο την απλή αύξηση των κρουσμάτων. Η εμφάνιση του υποκλάδου K στη Βρετανία έχει φέρει πολλά κρούσματα, τα οποία παρουσιάζουν διαφορές από το στέλεχος που επιλέχθηκε για το φετινό αντιγριπικό εμβόλιο.
Στη χώρα μας, τα μεταπανδημικά δεδομένα από το Δίκτυο Παρατηρητών Νοσηρότητας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας δείχνουν ότι η εποχική γρίπη συνήθως ξεκινά μεταξύ 10 Νοεμβρίου και 10 Δεκεμβρίου, με κορύφωση γύρω στις αρχές του έτους.
«Για τη φετινή περίοδο στη χώρα μας αναμένεται η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης να έχει μεγαλύτερη διάρκεια και βαρύτερη νόσηση», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη.
Λόγω της παρατεταμένης καλοκαιρίας, μέχρι σήμερα καταγράφονται μεν κρούσματα, αλλά όχι σε ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό. Ωστόσο, υπάρχει η εκτίμηση ότι η περίοδος της γρίπης μπορεί να επεκταθεί έως και το τέλος Απριλίου, κάτι που έχει θέσει σε εγρήγορση τους αρμόδιους φορείς.
Τι δείχνει το νότιο ημισφαίριο – Ποιο στέλεχος επικρατεί
Τα επιδημιολογικά δεδομένα από το νότιο ημισφαίριο, που προηγείται χρονικά, δίνουν μια εικόνα για το τι μπορεί να περιμένει η Ευρώπη.
Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, σημειώνει ότι σε Ιαπωνία και Αυστραλία:
το εποχικό κύμα γρίπης ξεκίνησε νωρίτερα από το συνηθισμένο,
χαρακτηρίστηκε από υψηλή μετάδοση στην κοινότητα,
ξεπέρασε τον μέσο όρο κυκλοφορίας της τελευταίας πενταετίας.
Το κύμα χαρακτηρίστηκε κυρίως από:
την κυκλοφορία του στελέχους A/H1N1pdm
χαμηλότερα επίπεδα του ιού B/Victoria
χαμηλή αλλά σταθερή παρουσία του A/H3N2, ο οποίος όμως στη Νότια Αφρική εμφάνισε υψηλή κυκλοφορία κατά τους χειμερινούς μήνες.
Πρώιμα δεδομένα από το Ηνωμένο Βασίλειο δείχνουν επικράτηση του αντιγονικά μετατοπισμένου κλάδου Κ του υπότυπου A(H3N2), κάτι που ενδεχομένως υποδηλώνει αυξημένη μεταδοτικότητα. Τα Εθνικά Κέντρα Αναφοράς Γρίπης Νότιας και Βόρειας Ελλάδας παρακολουθούν στενά τυχόν κυκλοφορία του κλάδου αυτού και στη χώρα μας.
Η γρίπη είναι οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από τους ιούς της γρίπης και μεταδίδεται πολύ εύκολα από το ένα άτομο στο άλλο. Μπορεί να προκαλέσει από ήπια έως και πολύ σοβαρή νόσο. Οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι ξεπερνούν τη γρίπη χωρίς να παρουσιάσουν επιπλοκές, ορισμένοι όμως, όπως άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρές επιπλοκές από τη γρίπη.
Κάθε άτομο με μια τουλάχιστον από τις ακόλουθες κλινικές μορφές:
Γριπώδης Συνδρομή (I.L.I.)
Αιφνίδια έναρξη συμπτωμάτων
ΚΑΙ τουλάχιστον ένα από τα τέσσερα ακόλουθα συστηματικά συμπτώματα:
Πυρετός
Κακουχία
Κεφαλαλγία
Μυαλγία
ΚΑΙ τουλάχιστον ένα από τα τρία ακόλουθα συμπτώματα από το αναπνευστικό:
Βήχας
Φαρυγγαλγία
Αναπνευστική δυσχέρεια
Οξεία Λοίμωξη του αναπνευστικού (A.R.I)
Αιφνίδια έναρξη συμπτωμάτων
ΚΑΙ τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα τέσσερα συμπτώματα από το αναπνευστικό:
Βήχας
Φαρυγγαλγία
Αναπνευστική δυσχέρεια
Καταρροή
Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν
Σύμφωνα με τις οδηγίες, προτεραιότητα στον εμβολιασμό έχουν:
Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω
Βρέφη και παιδιά 6 μηνών έως 5 ετών
Παιδιά άνω των 5 ετών και ενήλικες με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:
Χρόνια νοσήματα του αναπνευστικού (π.χ. άσθμα, ΧΑΠ)
Σοβαρή καρδιακή νόσος με αιμοδυναμική επιβάρυνση
Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη)
Μεταμοσχευμένοι ασθενείς (οργάνων ή μυελού των οστών)
Δρεπανοκυτταρική αναιμία και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες
Σακχαρώδης διαβήτης και άλλα χρόνια μεταβολικά νοσήματα
Χρόνια νεφρική νόσος
Χρόνιες παθήσεις ήπατος
Νευρολογικά ή νευρομυϊκά νοσήματα
Σύνδρομο Down
Έγκυες σε οποιοδήποτε στάδιο κύησης, λεχωΐδες και θηλάζουσες
Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία (ΔΜΣ >40 kg/m²) και παιδιά με ΔΜΣ >95η ΕΘ
Παιδιά σε μακροχρόνια λήψη ασπιρίνης (π.χ. για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα κ.ά.)
Άτομα που ζουν ή φροντίζουν:
βρέφη <6 μηνών
ή άτομα με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα
Κλειστοί πληθυσμοί, όπως:
εσωτερικοί σπουδαστές
στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές
κλειστές δομές και ιδρύματα χρονίως πασχόντων
μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων
καταστήματα κράτησης
Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, λοιποί εργαζόμενοι, φοιτητές υγείας σε κλινική άσκηση)
Εργαζόμενοι και φιλοξενούμενοι σε κέντρα διαμονής προσφύγων και μεταναστών
Άστεγοι
Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς (π.χ. μινκ), σφαγείς και όσοι έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους.
