Μια μεγάλη αλλαγή που μπορεί να επηρεάσει εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους βρίσκεται προ των πυλών. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης έχει ήδη ξεκινήσει την κατάρτιση σεναρίων για τη σταδιακή κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, ένα μέτρο που αναμένεται να προκαλέσει αλυσιδωτές εξελίξεις στο τοπίο των συντάξεων.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το Μέγαρο Μαξίμου έχει ζητήσει λεπτομερή κοστολόγηση των προτεινόμενων σεναρίων, με στόχο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης να προβεί σε σχετικές ανακοινώσεις κατά την ομιλία του στη φετινή Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Τι σημαίνει η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς – Ποιο είναι το βασικό σενάριο
Το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει τον καθορισμό ενός ανώτατου ποσού για την προσωπική διαφορά που θα περικοπεί. Ενδεικτικά, εξετάζεται η πλήρης κατάργηση για ποσά έως 100 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι όσοι συνταξιούχοι έχουν μικρή προσωπική διαφορά (μέχρι 100 ευρώ), θα τη χάσουν σταδιακά και θα αρχίσουν να λαμβάνουν τις αυξήσεις που μέχρι σήμερα τους «παρακάμπτουν».
Για τους συνταξιούχους με μεγαλύτερη προσωπική διαφορά, το σχέδιο προβλέπει συνέχιση της απομείωσής της μέσω των ετήσιων αυξήσεων – μια πρακτική που ήδη εφαρμόζεται και επιβραδύνει τη μετάβαση σε πραγματική αύξηση σύνταξης.
Η τελική απόφαση για το όριο των 100 ευρώ δεν έχει “κλειδώσει”, όμως σύμφωνα με πηγές, στόχος είναι η ενεργοποίηση του μέτρου μαζί με τον νέο μηχανισμό υπολογισμού των αυξήσεων, ο οποίος θα τεθεί σε εφαρμογή από το 2026.
Ποιους αφορά – Οι αριθμοί λένε την αλήθεια
Το μέτρο αυτό, όπως σχεδιάζεται σήμερα, αναμένεται να επηρεάσει άμεσα περίπου 450.000 συνταξιούχους, οι οποίοι μέχρι τώρα δεν είχαν δει καμία αύξηση στις αποδοχές τους λόγω της ύπαρξης προσωπικής διαφοράς.
Το σχέδιο εξετάζει δύο διακριτές κατηγορίες:
Την ολοκληρωτική κατάργηση της προσωπικής διαφοράς έως ένα προκαθορισμένο ποσό.
Τη συνέχιση της απομείωσης για τις υψηλότερες συντάξεις μέσω των μελλοντικών αυξήσεων.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι χαμηλοσυνταξιούχοι με μικρές προσωπικές διαφορές είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι, ενώ οι υψηλοσυνταξιούχοι θα πρέπει να περιμένουν περισσότερο για να δουν ουσιαστική αύξηση στις απολαβές τους.
Χαμένοι αυξήσεων: Το «αόρατο» κόστος της προσωπικής διαφοράς
Η προσωπική διαφορά έχει κρατήσει μακριά από τις αυξήσεις ένα μεγάλο μέρος του συνταξιοδοτικού πληθυσμού. Μόνο τα τελευταία τρία χρόνια, οι συνταξιούχοι που υπάγονται σε αυτό το καθεστώς έχασαν σωρευτικά αυξήσεις 13,15%, αφού οι αυξήσεις συμψηφίζονταν με την προσωπική διαφορά.
Το 2024, 1,9 εκατομμύρια συνταξιούχοι έλαβαν αυξήσεις που κόστισαν στον κρατικό προϋπολογισμό 440 εκατομμύρια ευρώ – με μια μέση ετήσια ενίσχυση της τάξης των 232 ευρώ ανά συνταξιούχο.
Αν ενταχθούν και οι 450.000 που σήμερα εξαιρούνται, τότε η ετήσια δαπάνη μπορεί να αυξηθεί κατά περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ. Το επιτελείο της κυβέρνησης εκτιμά ότι αυτό το ποσό μπορεί να καλυφθεί από τη σημαντική αύξηση των εργαζόμενων συνταξιούχων, που ενισχύουν τα ασφαλιστικά ταμεία.
Παράδειγμα-σοκ: Η 12ετής αναμονή για μια «ολόκληρη» σύνταξη
Αρκεί ένα παράδειγμα για να καταδείξει την αδικία που έχει προκληθεί: συνταξιούχος με αποδοχές 1.500 ευρώ, εκ των οποίων τα 400 ευρώ είναι προσωπική διαφορά, με ρυθμό αυξήσεων 2,4% τον χρόνο, θα χρειαστεί μέχρι και το 2037 για να “ξεχρεώσει” την προσωπική διαφορά και να αρχίσει να βλέπει πραγματική αύξηση!
Αυτός ο μηχανισμός έχει δημιουργήσει μια γενιά «παγωμένων» συνταξιούχων που, ενώ βλέπουν τις τιμές να αυξάνονται και το κόστος ζωής να πιέζει, δεν έχουν εισπράξει ουσιαστική ενίσχυση.
Τι είναι τελικά η προσωπική διαφορά και ποιοι την έχουν
Η προσωπική διαφορά αφορά αποκλειστικά τους παλαιούς συνταξιούχους, δηλαδή όσους βγήκαν στη σύνταξη πριν από τον νόμο Κατρούγκαλου (Μάιος 2016). Οι συντάξεις τους είχαν υπολογιστεί με το παλαιό καθεστώς και όταν έγινε ο επανυπολογισμός, δημιουργήθηκε αυτή η «προστατευτική» διαφορά ώστε να μη μειωθούν οι αποδοχές.
Στα πρώτα χρόνια εφαρμογής του νόμου, περίπου 1,5 εκατομμύριο συνταξιούχοι μπήκαν στο καθεστώς προσωπικής διαφοράς: 928.000 με θετική (δηλαδή θα έπρεπε να δουν μείωση) και 541.000 με αρνητική (δηλαδή θα έπρεπε να δουν αύξηση).
Αρχικά, το κόστος για το κράτος υπολογιζόταν σε 1 δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως, όμως πλέον έχει μειωθεί σημαντικά – στα περίπου 400 εκατομμύρια ευρώ, λόγω της σταδιακής απομείωσης των προσωπικών διαφορών.
Δείτε το βίντεο – Επίδομα 250 ευρώ: Ποιοι συνταξιούχοι το δικαιούνται και πότε θα το λάβουν
